Адметныя. Мінчук баяўся пачынаць бізнес, а паспрабаваў – і атрымалася лепшая этнакрама горада

Мы ходзім па вялікім памяшканні, якое арaндуе “Рагна”, з першага на другі паверх – і назад. Здаецца, Ігар і сам да канца не верыць, што ўсё гэта атрымалася зрабіць за тры гады: невялічкая крамка на 40 “квадратаў” разраслался ў 10 (!) разоў. Цяпер у “Рагне” не толькі прадаюцца беларускія народныя строі, сувеніры, цішоткі, сцягі, лялькі і іншыя цікавосткі для свядомых мінчукоў і турыстаў. Зараз тут часцяком ладзяцца выставы, інсталяцыі і нават паказваюць спектаклі.

Ігар з усмешкай узгадвае, як у маладосці быў упэўнены, што звычайны чалавек ніколі не зможа адкрыць сваю краму. Маўляў, столькі ўсяго трэба зрабіць, не кажучы пра кілаграмовыя стосы дазваляльных папер.

– Так я сам сябе ўгаворваў і не пачынаў нічога. А пасля прыйшло разуменне, што не трэба чакаць, трэба проста браць і рабіць. Усё, што адбываецца ў краме і ў выставачнай прасторы, – гэта такі эксперымент на сабе, – жартуе Ігар і дадае: калі б бізнес пачаўся ў 1990-я, “Рагна” пражыла б тыдні. А цяпер гэта мікрапрадпрыемства, якое карыстаецца ўсімі плюсамі гэтага віду ўласнасці. – Мы хочам, каб культура была жывая, але ці будзе яна жывая без нас? Можа, усе гэтыя рэчы хутка будуць нікому не патрэбнымі.

Безумоўна, мінчукі ідуць на вуліцу Караля перш за ўсё па нейкія рэчы: ад разнастайнасці тут разбягаюцца вочы.

– Толькі гэту разнастайнасць цяжка паказваць: напрыклад, у нас на сайце выкладзена толькі палова рэчаў, бо кожная мае свае асаблівасці, іх трэба апісаць, зрабіць фота, апрацаваць. Гэта вялікі кавалак працы. А з іншага боку, у гэтай разнастайнасці і гадуюцца новыя формы.

Калі крама існуе больш за тры гады, то цікавасць у людзей да традыцыйных рэчаў ёсць, упэўнены Ігар. Пра “Рагну” шмат расказваюць адзін аднаму людзі, спрацоўвае сарафаннае радыё, на карысць якога працуе і каманда: кожны прадавец вам можа распавесці пра любую рэч, пра тое, як ёй карысталіся нашы продкі, як ёй можна карыстацца зараз.

– Галоўны наш дэвіз – прадаваць рэчы, якія маюць сэнс. Зыходзячы з гэтага і стараемся адбіраць артэфакты на продаж. Першыя 3-4 месяцы крама стаяла напаўпустая, і была спакуса браць на продаж усё што заўгодна. Але мы вырашылі гнуць сваю лінію і браць толькі тое, што самім падабаецца.

– Нешта купляць у краме не абавязкова. Людзі прыхозяць, гуляюць, глядзяць. І супрацоўнікі гэта толькі вітаюць. Яны стараюцца часцей выкарыстоўваць выставачную прастору і рабіць нешта, што можа крыху больш расказаць наведнікам пра беларускія традыцыі. На традыцыйныя святы мы робім розныя інсталяцыі: напрыклад, на Юр’ю ці на вясенняе альбо восеньскае раўнадзенства. І вашых чытачоў запрашаем: заходзьце, глядзіце, гуляйце, купляйце, – смяецца Ігар. – Так наша культура будзе жыць і развівацца.