Раней мінскіх тусоўшчыкаў вабілі Зыбіцкая і Кастрычніцкая. Цяпер тыя з іх, што з’ехалі, працягваюць ствараць вакол сябе яскравыя рэйвы ў іншых гарадах Еўропы. Чым мінскія тусоўкі адрозніваюцца ад тус Вільнюса, Варшавы, Тбілісі?
Тусоўкі ў Тбілісі: «Тут нельга фоткаць людзей на вечарынках»
Валерыя
Валерыя пераехала ў Тбілісі некалькі месяцаў таму з Мінска. У Беларусі яна грала ў музычным гурце, таму зараз можа прафейсійна ацаніць грузінскае тусовачнае асяроддзе.
– Начное жыццё Тбілісі вельмі насычанае. Нягледзячы на тое, што ў Мінску шмат вечарынак і забаў, здаецца, тут іх яшчэ больш, – расказвае дзяўчына. – У Тбілісі шмат бараў, дзе можна патанцаваць. Клубаў таксама дастаткова, але там звычайна граюць толькі тэхна. Сюды часта прыязджаюць замежныя музыканты і дыджэі, а гледачоў на іх выступах заўсёды шмат.
Па словах Валерыі, атмасфера на вечарынках «цудоўная»: і па музыцы, і па грузінскім менталітэце. Да таго ж, як заўважае Валерыя, настрой прысутным дадае легалайз – у краіне дазволена легальна паліць траўку, чым ахвотна і карыстаюцца наведнікі тбіліскіх клубаў.
– Быў смешны выпадак. Я была на тусоўцы, прыехаў нейкі хлопец з Германіі, адзін мясцовы грузін адразу ж падбег да яго і пачаў паказваць, як трэба рухацца і танчыць. Ён жэстамі быццам бы кіраваў замежнікам. Той быў злёгку ў шоку. Але было весела, – успамінае Валерыя.
Асноўныя клубы ў Тбілісі – Khidi, Bassiani, а калі хочацца чагосьці больш андэграўнднага, то трэба ісці ў «Тэс», «Мутант радыё», «Лефт банк» або Cafe Gellary. Варыянтаў шмат, таму кожны знойдзе нешта для сябе.
Што датычыцца арганізацыі вечарынак, то ўсё крыху складаней, чым здаецца на першы погляд. Нягледзячы на тое, што грузіны вельмі гасцінныя і самі выступаюць за любы рух, нешта сваё сабраць увогуле няпроста. У Тбілісі і так дастаткова тусовак, якія ўжо добра сябе зарэкамендавалі. Яны карыстаюцца папулярнасцю, таму няма неабходнасці прыдумляць нешта новае. Аднак прыезджыя з Беларусі часта ладзяць невялікія дыджэй-сэты «для сваіх» у лакальных барах.
– За той час, пакуль я знаходжуся ў Тбілісі, у начным жыцці горада асабліва нічога не змянілася. Ёсць месцы, у якія не пускаюць па беларускіх і расійскіх пашпартах. Пры гэтым, нягледзячы на некаторыя абмежаванні, заўсёды можна знайсці лакацыю па душы, – заўважае Валерыя.
Каштуюць тусоўкі Тбілісі больш, чым мінскія. Звычайна за ўваход на вечарыну трэба аддаць каля 20–40 лары. У беларускай сталіцы амаль усе начныя івэнты ідуць да 20 руб.
Незвычайна, што ў Тбілісі забаронена фатаграфаваць тусоўкі: калі мінскія арганізатары часта наймаюць фатографаў, якія фоткаюць і адразу загружаюць фоткі з тусоўкі ў ТГ-каналы ці ў інсту, то ў Грузіі такое не практыкуецца. Таму будзьце гатовыя ўзгадваць вечаруху толькі па памяці.
Тусоўкі Вільнюса вачыма арганізатара: «У адрозненне ад Мінска, тут усе спрабуюць пакрасавацца адзін перад адным»
Крысціян
Крысціян пераехаў у Літву некалькі гадоў таму з Украіны. І перад, і пасля пераезду хлопец часта прыязджаў у Мінск: у Беларусі ён набіраўся досведу ў арганізацыі івэнтаў, таму зараз смела можа параўноўваць тусоўкі ў розных месцах. За час жыцця ў Вільнюсе ён паспеў сабраць некалькі трэп-вечарынак, пасупрацоўнічаць з дыджэямі з Амерыкі і Германіі, а таксама прасунуць у вялікі свет пару маладых выканаўцаў.
Дыджэй расказвае, як яго ўразіла колькасць электроннай музыкі ў клубах, калі ён толькі апынуўся ў новай краіне. Хоць наконт разнастайнасці вільнюскіх тусовак у яго шмат пытанняў.
– Начное жыццё ў Вільнюсе не вельмі разнастайнае, як мне здаецца. Усё круціцца вакол двух галоўных клубаў: Opium Club і Kablys. Ставяць там часцей за ўсё толькі тэхна ці электроніку. Мне такое не вельмі заходзіць, таму ўзнікла ідэя арганізаваць сваю тусоўку. Так з’явілася Traphata, – расказвае хлопец.
Тусоўка Traphata звычайна праходзіць раз на некалькі месяцаў і заўсёды збірае шмат моладзі.
Атмасфера на тусоўках складваецца розная. Крысціян адзначае, што ў Літве не такія суворыя законы ў адносінах да наркотыкаў, як у Беларусі. Таму ў клубах часта можна сустрэць добра накураных людзей. Што да алкаголю, то ў Літве яго перастаюць прадаваць пасля 20:00 па буднях і пасля 15:00 у нядзелю. Таму ў адрозненне ад звыклай беларускай тэмы «выпіць загадзя, каб не траціць грошы ў бары», тут хутчэй купляюць спіртное ўжо на месцы.
Сярод месцаў, якія любяць маладыя літоўцы, вылучаюцца Loftas і Opera Social Club. Тут часта ладзяць канцэрты з жывой музыкай і гарадскія фестывалі. Пры гэтым дакладнага раскладу івэнтаў няма. Кожны тыдзень ствараецца нешта новае, а за зменамі і раскладам лепш сачыць праз «Фэйсбук».
Цікава, што прасоўванне івэнтаў адбываецца не праз Instagram, як у Беларусі. У некаторых месцах, напрыклад, можна атрымаць скідку на ўваход, даслаўшы спецыяльнае паведамленне на мабільны нумар. Дзякуючы эсэмэсцы ты аўтаматычна падпісваешся на рассылку, табе бонусам прыходзіць спецкод на скідкі, які трэба паказаць у клубе. На мінскіх тусоўках, наадварот, часта працуе сістэма скідак па рэпосце – неабходна дадаць афішу ў сторыс Instagram, каб атрымаць білет не за 20, а за 15 руб.
Уваход на вільнюскія тусоўкі звычайна каштуе ад 3 да 10 еўра. Часам білет можа быць даражэйшым, калі выступае нехта вельмі папулярны. Пры гэтым на некаторыя вечарынкі можна трапіць і бясплатна. Напрыклад, раз на месяц у клубе Kablys праходзіць тэхна-рэйв Darkroom. Калі ў групе Facebook адзначыць, што ты сапраўды пойдзеш туды, то за ўваход не трэба будзе плаціць.
Больш чылавую атмасферу можна шукаць у лакальных барах. Напрыклад, паб Špunka нагадвае кавалачак мінскай Кастрычніцкай: шмат стылёвай моладзі, танныя напоі і нязмушаная музыка.
– Па ўласным вопыце: сваю тусоўку зрабіць вельмі складана, асабліва калі ты не мясцовы. Спачатку няма ніякай падтрымкі, таму даводзіцца разлічваць толькі на свае сілы. Пасля, калі пачынае нешта атрымлівацца, прыходзяць выпадковыя людзі і спрабуюць навязаць сваё бачанне. З-за гэтага адбываецца непаразуменне, – дзеліцца Крысціян.
Адрозненні паміж беларускімі і мясцовымі тусоўкамі, па словах дыджэя, у адносінах людзей да музыкі і танцаў.
– У нашых краінах людзі адразу ўрываюцца ў клубы і пачынаюць весяліцца. У Літве ўсе як быццам спрабуюць пакрасавацца – сябар перад сябрам. Нібы ў іх спаборніцтва па тым, хто будзе выглядаць больш важна. У нас такога няма, як мне здаецца.
Што адбываецца з тусоўкамі ў Варшаве: «Вельмі шмат прыўносяць беларусы, якія сюды пераехалі»
Аксана
Аксана амаль год жыве ў Варшаве. Дзяўчына пераехала з Мінска, дзе раней працавала на мясцовай радыёстанцыі. У Польшчы яна працуе ў маркетынгавым агенцтве, а ў вольны час залятае на вечарынкі.
Тусоўкі у Варшаве праходзяць кожныя выхадныя і абсалютна на любы густ. У летні час папулярны вечарынкі пад адкрытым небам. Адна з найбольш вядомых – так званая «Ракета». Гэта івэнт, які праходзіць ва ўнутраным дворыку адной з дзяржаўных устаноў. Адміністрацыя горада дала дабро на правядзенне там сэтаў, таму зараз гэта пляцоўка адна з самых модных у Варшаве.
– Усё залежыць ад месца. Вельмі шмат прыўносяць беларусы, якія сюды пераехалі. Хоць палякі і ўмеюць рабіць класныя тэхна-вечарынкі, але па атмасферы я ўсё роўна аддаю перевагу нашым, – адзначае Аксана.
Самыя знакамітыя тэхна-клубы – Smolna і Yasna 1. У цёплы час вельмі папулярны тусоўкі на беразе ракі Віслы. У гэтым годзе там зноў дазволілі піць алкаголь (летась забаранялі піць з-за ковіда), таму моладзі стала яшчэ больш.
– Нядаўна адкрыўся бар «Карма» каля моста Панятоўскага. Асноўны кантынгент там – мінчане, якія перабраліся ў Польшчу. Калі я першы раз прыйшла туды, то за адну хвіліну сустрэла сваіх знаёмых з журфака БДУ. І сама атмасфера вельмі крутая, неяк адразу адчуваеш дом, – дадае дзяўчына.
У Мінску бар «Карма» быў месцам, дзе збіралася творчая моладзь, каб выпіць, зладзіць вечарыну ці проста добра правесці час. У сакавіку беларускі пункт закрыўся, а каманда адкрыла тры новыя: у Варшаве, Гданьску і Кіеве. Супрацоўнікі працягваюць ствараць каля сябе творчае асяроддзе. Яны запрашаюць дыджэяў і падтрымліваюць мясцовых артыстаў.
Як кажа Аксана, у Варшаве шмат тусовак праводзяць для рускамоўных. Яны не андэграўндныя, і музыка там больш падобная на біты з кальянаў. Такія вечарыны на аматара, хаця таксама карыстаюцца вялікай папулярнасцю.
– Арганізаваць нешта сваё вельмі складана, асабліва калі ствараць цалкам з нуля. Звычайна новыя вечарынкі ў Варшаве збіраюць тыя, хто ўжо меў нейкую аўдыторыю да гэтага ў Беларусі. Так, нядаўна прайшла першая тусоўка WHA 350, там былі выключна тыя, хто яе ведаў з Мінска. Без падобнай падтрымкі прасунуць свой івэнт будзе цяжка, – расказвае Аксана.
Уваход на тэхна – ад 40 да 60 злотых (8–12 еўра). Кошт вар’іруецца ад таго, які дыджэй грае ноччу. У «Карме» ці ў «Ракеце» плаціць не трэба. Проста прыходзіш і танчыш.
Тым часам у Мінску: «У апошні час многія папулярныя месцы закрыліся. На іх месцы з’яўляюцца новыя»
Уладзіслаў
Уладзіслаў вучыцца і працуе ў Мінску, часта ездзіць у падарожжы. Калі хлопец параўноўвае начное жыццё ў розных краінах, то аддае перавагу вечарынкам Мінска.
– Мне падабаецца, што ў Мінску заўсёды ёсць з чаго выбраць. Адначасова можа праходзіць некалькі класных івэнтаў з абсалютна рознымі жанрамі. Хочаш патанчыць пад хіты 2000-х – ідзеш у адзін клуб. Хочаш тэхна – у іншы. Зараз узнікае адчуванне, што нешта сваё пачынаюць рабіць абсалютна ўсе, – дзеліцца меркаваннем Уладзіслаў.
Паводле яго слоў, у Мінску дастаткова класных праектаў, але некаторыя з іх не вытрымліваюць канкурэнцыі. Хлопец падкрэслівае, што звычайна людзі выбіраюць сабе некалькі любімых тусовак і сочаць за тым, калі яны праводзяцца.
Уладзіслаў адзначае, што за апошні час папулярныя месцы закрыліся: напрыклад, культурная прастора Lo-fi Social Club. Гэты папулярны клуб на Кастрычніцкай быў магнітам для тусоўшчыкаў. У канцы чэрвеня развітаўся з мінчанамі культурны цэнтр «Корпус». У сакавіку тое самае зрабіў бар «Карма», які прыцягваў сваім вайбам. Да яго закрыўся «Хуліган», яшчэ адзін сталічны бар, дзе праходзіла шмат запамінальных джэмаў і танцаў.
Афіцыйная прычына закрыцця гэтых месцаў не распаўсюджваецца, але ў кулуарах людзі разумеюць: тая палітычная сітуацыя, якая склалася ў Мінску, тая пазіцыя, якой прытрымліваліся закрытыя месцы, яўна не спрыяюць свабоднай ініцыятыве.
«У новых рэаліях мы проста не ведаем, як далей працаваць: няма ні маральных, ні фізічных сіл», – такі каментарый перад закрыццём пакінулі у сваёй інсце супрацоўнікі Lo-Fi.
– Перад закрыццём пляцоўкі каманда Lo-Fi рабіла танцы – было адначасова і весела, і сумна. У той момант здавалася, што культурнае і начное жыццё Мінска поўнасцю памірае разам з гэтым месцам. Але я разумею, што на змену заўсёды прыходзіць нешта іншае. Гэта нармальны працэс, – дадае Уладзіслаў.
Асноўныя пляцоўкі зараз ў Мінску – гэта М11 і Factory. Днём там даволі рэгулярна праводзяцца лекцыі і выставы, а ноччу гэтыя лакацыі ператвараюцца ў магніт для сталічнай моладзі.
Кошт уваходу за апошні час крыху павялічыўся. Раней большасць білетаў каштавала каля 10 руб., зараз аказацца на тусоўцы можна пачынаючы ад 15 руб. Часта працуе сістэма скідак па рэпосце або па нейкай адзнацы ў каментарыях пад нейкай публікацыяй у інсце.
Сава
Сава, арганізатар «Мантаны», адной з самых папулярных тусовак Мінска, лічыць, што зараз сабраць свой рух у сталіцы не так ужо і цяжка.
– Галоўнае – жаданне, а складанасці ёсць заўсёды і ўсюды. Самае важнае – вылучыцца сярод усіх і стварыць сваю фішку. Асабліва цяпер, калі ўзнікла шмат падобных адна на адну вечарынак. Яны звычайна праводзяцца пару разоў, а потым заціхаюць.
Апошняя тусоўка «Мантана» праходзіла ў рамках Viva Braslav пад адкрытым небам. Па водгуках, гэта быў адзін з лепшых выступаў на фестывалі. Сава адмаўляецца каменціраваць гэта выказванне, як і меркаванне пра тое, што Viva Braslav ператварыўся ў «Славянскі базар» для моладзі.
Няглядзечы на тое, што вялікая колькасць людзей зараз перазджае з Беларусі ў іншыя краіны, на запаўняльнасць тусовак гэта мала ўплывае. Асноўны кантынгент на тусах – студэнты ад 18 гадоў: напрыклад, апошняя вечарынка Bless.retro, па словах арганізатараў, сабрала каля тысячы чалавек.