30 верасня стартуе фестываль інтэлектуальнай кнігі Pradmova, сёлета прысвечаны пошуку будучыні нашай культуры. Сярод удзельнікаў – беларускія аўтары і дзеячы культуры, а таксама пісьменнікі і інтэлектуалы з усяго свету. Фэст можна наведаць афлайн (калі вы ў Батумі, Варшаве, Вільнюсе, Беластоку) і анлайн (калі вы ў Беларусі ці ў іншых краінах свету).
Пра што фестываль Pradmova?
Як расказваюць арганізатары, асноўная ідэя фестывалю Pradmova у тым, каб беларусы мелі ўласнае мерапрыемства, прысвечанае кнізе, «што вучыць думаць», і каб гэта ўзмацняла і развівала інтэлектуальнае асяроддзе краіны.
Фэст пройдзе пяты раз: пачынаўся ён у 2018 годзе ў мінскай прасторы ОК16, пасля паехаў па ўсёй краіне, але з-за масавых рэпрэсій у 2022 годзе вымушаны быў рэлакавацца ў самыя папулярныя сярод беларусаў краіны.
Чым фэст адрозніваецца ў гэтым годзе? Дзе ён пройдзе сёлета?
Сёлета Pradmova пройдзе ў фармаце ўікэнд-фестываляў. Стартуе ён у Батумі 30 верасня – 1 кастрычніка: госці змогуць атрымаць асалоду ад лекцый, літаратурных дыскусій і «Паэтычнага варушняка».
З 6 па 9 кастрычніка Pradmova пройдзе ў Варшаве: тут удзельнікі фестывалю змогуць сустрэцца з вядомымі аўтарамі, паразважаць пра нацыянальную ідэю і будучыню тэатра, паглядзець і абмеркаваць з аўтарамі і рэжысёрамі тэатральныя пастаноўкі, а таксама наведаць вялікі канцэрт беларускай музыкі.
Потым Pradmova адправіцца ў Вільнюс (14-15 кастрычніка), дзе ўдзельнікі падыскутуюць пра феномен ліцвінізму і адбудзецца дыялог беларускай паэзіі з паэзіяй краін Балтыі.
Беласток (28-29 кастрычніка): тут афлайн-частка фестывалю завершыцца. Літаратурныя сустрэчы будуць спалучацца з абмеркаваннямі, прэзентацыямі кніг, дыскусіямі і лекцыяй пра тое, ці варта перачытваць школьны белліт.
Анлайн (21, 22, 30 кастрычніка): для тых, хто не зможа прысутнічаць на мерапрыемствах ужывую, Pradmova прапануе магчымасць далучыцца да фестывалю ў анлайн-фармаце.
Pradmova ў Батумі (30 верасня – 1 кастрычніка): праграма
Дзе: «аКсяродак», 60а/62, Parnavaz Mepe St.
30 верасня: асноўная пляцоўка
12:00–12:10 Адкрыццё фестывалю. Вітальнае слова арганізатараў
12:10–13:15 Дыскусія «Будучыня беларускіх кніг у сучасным свеце». Мадэратарка – Аксана Акуневіч
13.25–14:05 Прэзентацыя праекта «Кніжны воз»
14:15–15:15 «Непрыдуманыя анекдоты» ад Змітра Бартосіка
15:25–17:10 Прэзентацыя кнігі «Беларуская нацыянальная ідэя 3: на вайне» з удзелам Стася Карпава, Святланы Курс, Аляксандра Чарнухі. Мадэратар − Зміцер Лукашук
17:20–18:20 Інтэрактыўная лекцыя «Песні беларускага супраціву» з удзелам Змітра Бартосіка і Змітра Зайко
18:30–20:30 Літаратурны квіз PRADMOVA (патрабуецца рэгістрацыя)
20:30 Кіно пад віно
30 верасня: творчая пляцоўка
11:00–12:00 Сустрэча-чытанка для дарослых «Казкі басаногай душы» з аўтаркай Эльгай Паповай
13:25–15:05 Майстар-клас па летэрынгу ад мастачкі Дар’і Безінай (патрабуецца рэгістрацыя)
15:25–16:15 Прэзентацыя настольнай гульні «Шляхта» ад майстэрні «Гуца Цуца»
16:15–17:10 Настольная гульня «Шляхта»
18:30–20:00 Навучальны трэнінг па тайскім масажы нагамі ад спартсменкі Марыны Зялёнай (патрабуецца рэгістрацыя)
30 верасня: дзіцячая пляцоўка
12:10–13:15 Гучныя чытанні для дзетак «Прыгоды Эліс» з Аляксандрай Хамянок
14:30–15:30 Настольныя спектаклі «Піпі Доўгаяпанчоха» і «Мама Му» ад Маляваныча (патрабуецца рэгістрацыя)
15:40–17:10 Квэст для дзяцей ад творчай студыі «Ступені»
18:30–20:00 Кінапраглад на беларускай мове для дзяцей
1 кастрычніка: галоўная пляцоўка
09:00–10:20 Ранішняя самаабарона з трэнеркай па тайскім боксе Марынай Зялёнай (патрабуецца рэгістрацыя)
10:30–11:00 Дыхальная гімнастыка для інтэлектуалаў са спартсменкай Марынай Зялёнай (патрэбуецца рэгістрацыя)
11:00–11:20 Адкрыццё выставы «Казкі басаногай душы» Эльгі Паповай
11:20–11:50 Прэзентацыя кнігі і метадычнага дапаможніка «Казкі пра ўстойлівае развіццё» з удзелам Марыны Барысавай
12:00–13:00 Дыскусія «Пошук цікавых гісторый у нон-фікшне: ці можа існаваць на беларускім рынку паспяховая музычная літаратура». Мадэратар – Аляксандр Чарнуха
13:15–14:15 Размова-інтэрв’ю «Тайны малога мястэчка» з Евай Вежнавец і Стасем Карпавым
14:30–15:40 Дыскусія «Як захаваць сваю культуру і мову, жывучы паміж дзвюх імперый. Грузінскі досвед»
15:50–17:20 Паэтычны варушняк (чытанні вершаў і перакладаў)
17:30–19:00 Музычны вечар «Песеннае падарожжа ў 90-я» са Змітром Бартосікам
19:15–20:30 Беларускі нэтворкінг
1 кастрычніка: творчая пляцоўка
11:00–13:00 «Асновы акцёрскага майстэрства для жыцця і працы». Майстар-клас з Аляксандрам Ждановічам
14:00–15:30 Майстар-клас па славянскай пісьменнасці ад мастачкі Дар’і Безінай (патрабуецца рэгістрацыя)
1 кастрычніка: дзіцячая пляцоўка
11:00–11:55 Сустрэча з аўтаркай кніг «Італьянскае падарожжа» і «Італьянскае падарожжа. Чао, лета!» Аляксандрай Хамянок
12:00–13:10 Слухаем казкі, малюем ілюстрацыі з пісьменніцай і мастачкай Эльгай Паповай
13:15–14:15 Занятак «Птушкі»: робім прыгожых птушак з прыродных матэрыялаў ад студыі «Дзіцячы аксяродак»
14:30–15:40 Занятак на развіццё эмацыйнага інтэлекту (ЭІ) «Базавыя эмоцыі» ад студыі «Дзіцячы аксяродак»
15:50–17:20 Музычны занятак ад студыі «Ступені»
19:15–20:30 Кінапраглад на беларускай мове для дзяцей
Pradmova ў Варшаве (6–9 кастрычніка): праграма
Дзе: ul. Foksal, 11
6 кастрычніка (пятніца)
16:45–17:15 Урачыстае адкрыццё фестывалю
17:15–17:30 Адкрыццё выставы фіналістаў і пераможцаў конкурсу маладых ілюстратараў і дызайнераў кнігі ART PRADMOVA 2023
17:30–19:00 Дыскусія «Пошукі будучыні: ці можа літаратура паяднаць раскіданую нацыю»
19:00–20:00 Прэзентацыя кнігі «Беларуская нацыянальная ідэя 3: на вайне» з удзелам аўтараў і ўкладальніка
20:00–22:00 Канцэрт з удзелам беларускіх музыкаў
7 кастрычніка (субота, пляцоўка А)
10:00–10:40 Прэзентацыя кнігі «Тастамент Рагвалода» Алеся Аркуша з удзелам аўтара і прадстаўніка выдавецтва «Скарынічы»
10:40–11:20 Прэзентацыя кнігі «Сам» Уладзіміра Някляева.
11:20–12:40 Дыскусія-прэзентацыя кнігі «Чаму Беларусь не Расея» з аўтарам Сяргеем Абламейкам
12:40–14:00 «Філасофія, якая прамаўляе па-беларуску». Прэзентацыя серыі «Галерэя чалавечай думкі» выдавецтваў Змітра Коласа і «Энцыклапедыкс». Удзельнікі – Павел Баркоўскі, N.F., Пётра Рудкоўскі, Лявон Баршчэўскі і Валянцін Акудовіч
14:00–15:20 Прэзентацыя кнігі Back to the University’s Future. The Second Coming of Humboldt амерыканскага сацыёлага Стыва Фулера. Мадэратар − Павел Баркоўскі
15:20–16:40 Прэзентацыя зборніка апавяданняў Альгерда Бахарэвіча«Ператрус у музеі» і беларускага перакладу дакументальнай кнігі «Мінскі дзённік. 2020-2021» Юліі Цімафеевай. Мадэратар – Андрэй Хадановіч
16:40–18:00 Дыскусія «Беларускі тэатр у выгнанні: як знайсці свой шлях»: Вольга Кулікоўская, Аляксандар Гарцуеў, Юра Дзівакоў, Вячаслаў Сашчэка. Мадэратар – Андрэй Масквін
18:00–18:30 Узнагароджанне пераможцаў конкурсу маладых ілюстратараў і дызайнераў кнігі ART PRADMOVA 2023
18:30–19:00 Прэзентацыя кнігі Іллі Камінскага «Рэспубліка глухіх» у перакладзе Юліі Цімафеевай і Вальжыны Морт
19:00–20:00 «Тры Жаданы»: публічная лекцыя Андрэя Хадановіча пра Сяргія Жадана. Прэзентацыя перакладаў на беларускую мову кніг «Месапатамія», Anarchy in the UKR і «Іншае імя любові»
20:00–22:00 Ноч паэзіі. Прэзентацыя кніжнай серыі «Паэты планеты». Мадэратар Андрэй Хадановіч
7 кастрычніка (субота, пляцоўка Б)
10:00–11:00 Прэзентацыя праекта «Шрыфтавы архіў» з удзелам Алы Пігальскай
11:00–11:40 Размова «Беларускія бібліятэкі за мяжой. Прыклад Жыветэкі» з Аляксандрай Гушчай
11:40–12:20 Прэзентацыя навукова-папулярнага зіна Pamylka з удзелам Настассі Кахан
12:20–13:20 Прэзентацыя кнігі «Плошча Перамогі» Альгерда Бахарэвіча і абмеркаванне яе тэатральнай пастаноўкі ад Купалаўцаў з Аляксандрам Гарцуевым. Мадэратарка – Марына Казлоўская
13:20–14:20 Прэзентацыя паэтычнай серыі выдавецтва hochroth Minsk з удзелам Дзмітрыя Строцава
14:20–15:20 Уручэнне прэміі «Гліняны Вялес» з удзелам Насты Кудасавай і Алеся Аркуша
15:20–16:40 Што такое беларускі літаратурны квір? Дыскусія ад лабараторыі феміністскага пісьма «Расцяжэнне»
16:40–18:00 Прэзентацыя першай анталогіі беларускага гей-пісьменства «Мальцы выходзяць з-пад кантролю» з удзелам Ігара Іванова
18:00–19:30 Сустрэча з рэдакцыяй «Літрадыё»: Паўлам Анціпавым, Максімам Жбанковым, Андрэем Дудко, Аляксандрам Пажыткам і Ігарам Юхневічам
8 кастрычніка (нядзеля, пляцоўка А)
12:00–13:00 Дыскусія «Ці мусім клапаціцца, каб беларускія кніжкі перакладаліся на іншыя мовы?» Удзельнічаюць Васіль Еўдакімаў, Валянціна Андрэева, Яана Бэрнатовіч, мадэратарка – Наталля Русецкая
13:00–13:40 Прэзентацыя кнігі «Айчына. Ад Агінскага да Багушэвіча» Уладзіміра Арлова
13:40–15:00 Прэзентацыя кнігі Славаміра Серакоўскага і Пшэмыслава Садуры «Супольнасць папулістаў». Дыскусія наконт папулізму ў палітыцы і яго эфекту на грамадства
15:00–15.50 «Дыялогі з Сізіфам. Камень беларускага мыслення»: размова з Валянцінам Акудовічам пра новую кнігу, філасофію і Беларусь
15:50–17:10 «Сярэдняя Еўропа»: на руінах адной утопіі: размова Кшыштафа Чыжэўскага, Ярослава Кюіша і N.F. Прэзентацыя серыі кніг фундацыі Pogranicze
17:10–18:30 Прэзентацыя рамана Дамінікі Словік «Зімоўка» з удзелам аўтаркі і перакладчыкаў Алены Пятровіч і Уладзя Лянкевіча. Мадэратар – Андрэй Хадановіч
18:30–19:50 Дыскусія «Гісторыя і геапалітыка: ці можа гістарычнае мінулае рэгіёна вызначаць яго будучыню і сучаснасць?»
19:50–21:10 Творчая сустрэча з Сашам Філіпенкам «Праз год: як змяніліся беларусы і кнігі для іх за часы вайны і рэпрэсій»
8 кастрычніка (нядзеля, пляцоўка Б)
12:00–13:00 Прэзентацыя кнігі «Джа: Легенда аб забраным сэрцы» і коміксаў Багдана Даўгялы
13:00–14:20 Майстар-клас па кніжнай ілюстрацыі ад Таццяны Калач
14:20–15:10 Прэзентацыя кнігі «Хлопчык і сьнег» Альгерда Бахарэвіча
15:10–16:00 Прэзентацыя кнігі «Круглая Square» Вала Клемэнта
16:00–17:30 Прэзентацыя падкаста «Супердудко» з удзелам Андрэя Дудко і Валянціна Акудовіча
9 кастрычніка (панядзелак)
17:40–19:00 Паказ спектакля «Ціхары» па творы Сашы Філіпенкі (рэжысёрка – Саша Дзянісава)
19:30–20:20 Размова Сашы Філіпенкі з Сашай Дзянісавай: «Як кнігі робяцца спектаклямі і як тэатр адлюстроўвае жыццё»
20:30–22:00 Паказ спектакля «Ціхары» па творы Сашы Філіпенкі (рэжысёрка – Саша Дзянісава). Другі паказ
Pradmova ў Вільнюсе (6–9 кастрычніка): праграма
Дзе: «Павільёнас», Pylimo g., 21
14 кастрычніка (субота)
11:30–12:10 «Бібліятэка Бацькаўшчыны»: новыя выклікі перад даследчыкамі пасляваеннай эміграцыі. Прэзентацыя кніжнай серыі і анонс будучых выданняў з удзелам Наталлі Гардзіенка
12:10–12:50 Прэзентацыя кнігі Сяргея Календы «Хлопчык Томчык»
13:00–14:00 «Кнігі без літар»: дыскусія аб праекце вольнага слова ў аўдыяфармаце з Яраславам Іванюком і Змітром Бартосікам
14:00–14:50 Прэзентацыя кніг прозы Алега Мінкіна «Праўдзівая гісторыя Краіны Хлудаў» і «Краіна Талера». Мадэратар – Алесь Аркуш
14:50–15:50 Прэзэнтацыя першай анталогіі беларускага гей-пісьменства «Мальцы выходзяць з-пад кантролю» з удзелам Уладзіслава Гарбацкага
15:50–17:00 Прэзентацыя выдавецкай ініцыятывы «Вільма»: Сяргей Лескець (падарожны і этнаграфічны нон-фікшн «Шэпт»), Ганна Шакель (паэтычны зборнік «Цела мігдалу»)
17:00–17:40 «Што такое этнафіласофія і дзе такі звер гуляе». Прэзентацыя серыі кніг у рамках праекта «Беларуская этнафіласофія ў сістэме нацыянальнай культуры»
17:40–18:20 Прэзентацыя беларускага перакладу кнігі Антанаса Шкемы «Белы саван» з перакладчыкам Сяргеем Шупам
18:20–19:10 Сустрэча з пісьменніцай і перакладчыцай Вольгай Гапеевай
19:10–20:00 Прэзентацыя літоўскай кнігі Андрэя Хадановіча «Фантомныя радасці» з удзелам укладальніка Альвідаса Шляпікаса і перакладчыкаў
20:00–20:50 Прэзентацыя кнігі Генрыха Кіршбаўма «Беларускі брыкалаж» з удзелам Генрыха Кіршбаўма, Яраславы Ананка, Сяргея Шупы
21:00 Паэтычныя чытанні. Кятлін Калдмаа, Ігар Коцюх, Дзмітрый Строцаў, Сямён Ханін. Мадэратар − Андрэй Хадановіч
15 кастрычніка (нядзеля)
11:00–11:40 Дзяніс Марціновіч: «Слюнькоў. Палітычная біяграфія». Сустрэча з пераможцам конкурсу «Шуфлядка»
11:40–12:40 «Іншая гісторыя савецкага беларускага кіно. Даследчыя сюжэты»: лекцыя-прэзентацыя будучай кнігі
12:50–14:10 Прэзентацыя нумара часопіса «Топас» да 100-годдзя з дня нараджэння Карнэліуса Кастарыядыса (з удзелам аўтараў). Мадэратар – Андрэй Ралёнак
14:20–15:00 Прэзентацыя кнігі Насты Кудасавай «Побач» з удзелам аўтаркі
15:00–15:40 Прэзентацыя кнігі Івана Новіка «Дыскурсіўны аналіз Фуко як метад даследавання інтэлектуальнай гісторыі»
15:40–16:40 Прэзентацыя паэтычнай серыі выдавецтва hochroth Minsk з удзелам Дзмітрыя Строцава
16:50–18:10 Дыскусія «Літва ці Летува: спрэчныя пытанні беларуска-літоўскіх стасункаў у гісторыі і феномен ліцвінізму»
18:20–19:30 Літоўска-беларускі дыялог паэтаў: прэзентацыя анталогій з удзелам Маруса Бурокаса і Марыі Мартысевіч
19:40–21:00 Ноч паэзіі: Андрэй Бастунец, Сабіна Брыло, Павел Горбач, Марыя Мартысевіч, Дар’я Роскач, Ганна Шакель
Pradmova ў Беластоку (28-29 кастрычніка): праграма
Дзе: месца ўдакладняецца
28 кастрычніка (субота, пляцоўка А)
11:30–12:00 Адкрыццё. Вітальнае слова
12:00–12:50 Прэзентацыя выдавецкай ініцыятывы «Вільма»: Сяргей Лескець (падарожны і этнаграфічны нон-фікшн «Шэпт»), Ганна Шакель (паэтычны зборнік «Цела мігдалу»)
13:00–13:40 Андрэй Хадановіч. Прэзентацыя новай кнігі «Вершы»
13:50–14:40 Прэзентацыя кнігі «Тастамент Рагвалода» Алеся Аркуша з удзелам Кастуся Касяка і Святланы Куль
14:50–16:50 Дыскусія «Гарачыя кропкі і чырвоныя сцяжкі ў беларускай гісторыі». Мадэратар − Алесь Кіркевіч
17:00–18:10 Лекцыя Марыны Казлоўскай пра «Дзікае паляванне караля Стаха» Уладзіміра Караткевіча: ці (як) варта перачытваць школьны белліт?
19:10–20:10 Дыскусія «Беларусы – этнічная ці палітычная нацыя: у пошуках генезы і цывілізацыйных прыкмет нацыі?»
20:20–21:00 Прэзентацыя кнігі вершаў «Аўтар мае рацыю заўжды» Віктара Сямашкі
28 кастрычніка (субота, пляцоўка Б)
13:00–14:00 Майстар-клас па кніжнай ілюстрацыі ад мастачкі Таццяны Калач
14:30–15:30 Прэзентацыя зборніка CTRL+S праграм ЕГУ «Еўрапейская спадчына» і «Развіццё культурнай спадчыны» з удзелам Сцяпана Стурэйкі
15:40–16:40 Прэзентацыя праекта Алы Пігальскай «Шрыфтавы архіў»
17:00–18:00 Прэзентацыя першай анталогіі беларускага гей-пісьменства «Мальцы выходзяць з-пад кантролю»
18:20–19:20 Майстар-клас па вырабе паштовак ад мастачкі Таццяны Савіч
19:20–21:00 Літаратурны квіз PRADMOVA
29 кастрычніка (нядзеля, пляцоўка А)
12:00–13:05 Дыскусія «Спецыфіка беларускай кнігі па Падляшшы» з удзелам Дарафея Фіёніка
13:15–14:15 Узнагароджанне пераможцы прэміі імя Алеся Адамовіча
14:25–15:25 Дыскусія пра турэмную літаратуру з удзелам Уладзіміра Някляева, Алега Груздзіловіча і Таццяны Нядбай
15:35–16:35 Дыскусія «Кніжны бізнес: каму патрэбная беларуская кніга ў эміграцыі?» з удзелам беларускіх выдаўцоў. Мадэратар − Алесь Кіркевіч
16:45–17:00 Узнагароджанне пераможцы прэміі імя Францішка Багушэвіча
17:00–18:00 «Мы нічога не ведалі... тут на ўскрайку». Культуры супраціў у познесавецкай Беларусі. Таня Арцімовіч і Таццяна Астроўская
18:10–18:50 Прэзентацыя кнігі Уладзіміра Някляева «САМ»
20:00–21:00 Вершы (Не)расстраляных паэтаў
29 кастрычніка (нядзеля, пляцоўка Б)
12:00–13:00 Прэзэнтацыя кнігі «Мовазнаўчыя працы» Вацлава Ластоўскага
13:10–14:00 Прэзентацыя кніг «Мы вернемся», «Вызвалі або бяжы» і «Трыпутнік» паэткі і перакладчыцы Ганны Комар
14:25–15:25 Прэзентацыя «Выбранай лірыкі» Уладзіміра Арлова
15:35–16:35 Майстар-клас «Пісьмовыя практыкі для самапазнання і барацьбы са стрэсам» ад Кацярыны Дабкене
16:45–17:40 Прэзентацыя кнігі Алега Груздзіловіча «Мае турэмныя муры»
17:50–18:50 Прэзентацыя кнігі «Алесь Бяляцкі» з удзелам Таццяны Нядбай
19:00–19:50 Лекцыя Андрэя Хадановіча пра габрэйскага літаратара Мойшэ Кульбака і яго паэму «Райсн (Беларусь)»
Pradmova онлайн (21, 22, 30 кастрычніка): праграма
21 кастрычніка (субота)
12:00–13:30 Дэкаланіяльнае пісьмо: што гэта значыць? Дыскусія ад Лабараторыі фемінісцкага пісьма «Расцяжэнне»
13:45–14:45 Прэзентацыя кніг «Мы вернемся», «Вызвалі або бяжы» і «Трыпутнік» паэткі і перакладчыцы Ганны Комар
15:00–16:30 Да 500-годдзя «Песні пра зубра» Міколы Гусоўскага: гутарка з Каралінай Мацкевіч і Жаннай Некрашэвіч-Кароткай
16:45–18:00 «Гісторыя рознічнага гандлю ў Беларусі». Размова з гісторыкам Захарам Шыбекам
22 кастрычніка (нядзеля)
11:00–11:45 Прэзентацыя праекта «Шрыфтавы архіў» даследчыцы Алы Пігальскай
13:00–13:45 «Бясконцы дзень» Валера Гапеева: сустрэча-размова з пісьменнікам, пераможцам конкурсу «Шуфлядка»
13:30–14:30 Прэзентацыя кнігі Макса Шчура «Там, дзе нас няма» і размова з аўтарам. Мадэратар – Ціхан Чарнякевіч
14:45–15:45 «“Савецкая Беларусь” часоў Міхася Чарота: выбраныя артыкулы». Размова з даследчыцай Ганнай Севярынец
30 кастрычніка (панядзелак)
У мяне ёсць пытанне да арганізатараў, як з імі звязацца?
Праз сайт pradmova.eu, а таксама ў сацсетках Instagram і Facebook.
Фота на вокладцы: Instagram.com/pradmova.