В генеалогическом древе фотографа CityDog.by Павала Хадзінскага (да-да, это его узнают продавцы на Комаровке) 3140 родственников, из которых в живых – более тысячи человек.
Как начал интересоваться историей семьи: «Были с дедом на кладбище, где я увидел могилу со своим именем»
– Мой радавод – гэта 16 пакаленняў і 20 родаў (дванаццаць шляхетных і восем сялянскіх), – распавядае Павал. – Найстарэйшыя прадстаўнікі ў ім – Мацей Грыбоўскі, які нарадзіўся да 1580 года, і Баляслаў Маліноўскі, народжаны да 1610-га. А самыя далёкія сваякі – дзесяціюрадныя
Калі паспрабаваць раздрукаваць радавод, то на гэта спатрэбіцца 118 аркушаў фармату А1. Таму вяду яго ў спецыяльнай праграме.
Герб рода Ходинских «Телок».
Документ, подтверждающий шляхетство рода Грибовских, 1820 год.
Своей родословной Павел начал интересоваться где-то с 14 лет. Подростком он часто гостил у бабушки с дедушкой в деревне, где родился дед. И вот в один из таких приездов вместе с дедом Анатолием Николаевичем сходил на местное кладбище, где увидел могилу со своим именем и фамилией – Павел Ходинский.
Оказалось, что тезка был троюродным братом его деда и погиб в 1944 году в этой же в деревне, когда бросал гранату в немецкий танк.
Собственно, после этого-то знакомства Павел и начал поиски родственников. Для начала покопался в семейных документах и фотографиях. О самых интересных находках расспросил бабушку и дедушку. После стал искать информацию.
Бабушка и дедушка Павла – Раиса и Анатолий Ходинские.
Бабушка Павла Раиса Семеновна и часть ее письма мужу.
Читайте по теме: «Кажется, в моей семье был инцест». Минчане показывают семейные фото, которые редко у кого увидишь.
Как нашел 3000 родственников: «Нельзя верить на слово всему, что тебе рассказывают»
Поэтому первый шаг, если вы решили заняться родословной, – расспросить самых старших в семье, что они помнят о своих родственниках. Однако не верить на слово всему, что они скажут.
– З самага пачатку пошукаў мне казалі, што Хадзінскія, якія пахаваны ў той жа вёсцы, дзе жылі мае бабуля і дзядуля, але праз некалькі магіл ад маіх родзічаў, – не нашы, – кажа Павал. – Проста прозвішчы аднолькавыя. І я ў гэта верыў, пакуль не даведаўся, што ў 1834 годзе ў гэту вёску Новы Двор пад Менскам прыехала сям’я Яна Хадзінскага, ад якога і пайшлі астатнія мае продкі.
В деревне Новый Двор.
Павал около родового дома в Новом Дворе.
Второй шаг – обязательно сходить на кладбище. Павал отмечает, что именно на могилах родственников можно найти уйму информации. Ведь на них указаны полные имена и отчества. А на некоторых еще часто можно увидеть и эпитафии типа «от жены Доминики, детей Казимира и Яна».
Третий шаг – исторический архив. Первое, что вас должно там интересовать, это ревизские сказки. Это документы с результатами переписи населения Российской империи в 18-м – второй половине 19-го веков. В них можно найти сведения о каждом члене семьи: кто такие, кем приходятся друг другу, чем занимаются.
По Беларуси они есть с 1795 по 1858 годы.
Ревизская сказка деревни Ходни за 1816 год.
Второй основной источник – метрики костелов или церквей, куда записывали новорожденных, браки и даты смерти.
В архиве вам нужно будет также написать заявление, указав в нем известных вам родственников и место их жительства до 1917 года. После этого вы можете заказать у сотрудников архива генеалогическое исследование или самостоятельно изучать документы, найденные по вашему запросу.
Минчанам можно заказывать по 5 дел в три-четыре недели, жителям других городов – практически без ограничений.
Страницы из метрических книг Замостоцкой униатской церкви (1726 год) и Журавичского костела (за 1768 и 1863 годы).
– Звесткі таксама можна шукаць і ў гістарычным архіве ў Вільнюсе, – адзначае Павал. – Там зрабіць усё нашмат прасцей і прыемней. Так, можна загадзя даслаць супрацоўнікам пералік таго, што хочаце паглядзець, і атрымаць на рукі да дзесяці спраў нават у той жа дзень праз пару гадзін. Для гэтага спатрэбіцца толькі пашпарт.
А вось у Мінску толькі вашу заяву на атрыманне чытацкага білета будуць разглядаць амаль месяц.
У нашым архіве таксама забаронена самастойна рабіць здымкі дакументаў – за гэта вас могуць выгнаць на год. У вільнюскім жа без наступстваў можна рабіць фотакопіі чаго пажадаеш.
Инвентарь Марковского староства, 1766 год.
Перепись школьников деревни Новый Двор, 1927 год.
Домовая книга деревни Новый Двор, 1962 год.
Зачем ему все это нужно: «Было бы весело найти их потомков и попросить вернуть долг в 40 тысяч злотых»
На вопрос о том, зачем ему нужны эти кропотливые архивные поиски, Павел отвечает, что это интересно. Так, в 500-летней истории своей семьи он нашел немало любопытных и занимательных фактов.
– У мяне, напрыклад, ёсць стрыечная прапрапрапрапрапрапрапрапрабабка, унучка Баляслава Маліноўскага, якая прыблізна ў 1700 годзе па мужу стала Скарына. І іх дзеці, адпаведна, таксама.
Цалкам магчыма, што род яе мужа паходзіў ад Францыска Скарыны, таму я яшчэ больш чакаю вяртання праспекту Незалежнасці былой назвы.
Фотографии Леонтия Гринкевича (1914-й) и Семена с Еленой Галиновских (1915-й) – самые старые в коллекции Павла.
– Наступны факт не падмацаваны дакументальна і грунтуецца только на ўспамінах, – працягвае Павал. – У 1812 годзе Напалеон альбо адзін з яго падначаленых падарыў прадстаўніку нашай сям’і шаблю за мужнасць у вайне за аднаўленне Вялікага княства Літоўскага. Гэта зброя захоўвалася недзе да 1960-х, а потым знікла, і яе лёс невядомы.
Таксама знайшоў шмат судовых дакументаў, па якіх прадстаўнікі маёй сям’і мелі справы за розную рухомую і нерухомую маёмасць. Было б весела знайсці нашчадкаў іх апанентаў і паспрабаваць даведацца, хто і што ўрэшце атрымаў. Ці папрасіць вярнуць пазыку ў 40 тысяч злотых, якую з 17 стагоддзя так і не аддаў нечый продак (смяецца).
Из судебного дела Самуэля Ходинского против Яна Езерского, 1664 год.
Карточка времен Первой мировой войны больного Степана Ходинского, 1915 год.
Хватает в истории семьи и трагических моментов.
– Гэта, напрыклад, забойства майго чацвераюраднага прапрапрапрапрапрапрадзеда Плацыда Дашкевіча. У кастрычніку 1729 года з яго бацькам Станіславам-Дамінікам здарылася няшчасце: ён быў цяжка паранены. І вось Плацыд разам с братамі Антоніем і Юзэфам паехаў яго адведаць. Па дарозе дадому яны заначавалі ў карчме Галубаўшчызна, а раніцай высветлілася, што Плацыд знік.
Праз нейкі час яго каня знайшлі ў маёнтку земскага пісара Навагрудскага ваяводства і толькі 28 снежня – цела. Раз’юшаныя Антоні і Юзэф Дашкевічы ўчынілі пагром у карчме Галубаўшчызна і збілі яе гаспадароў Самуэля Шведзюка з жонкай.
З невясёлых гісторый таксама можна прыгадаць камуністычны тэрор, які знішчыў шмат прадстаўнікоў роду Какашынскіх. Некаторыя, каб заблытаць сляды і пазбегнуць такога ж лёсу, бралі іншыя імёны: Казімір станавіўся Аркадзем, Юзэф – Юрыям і гэтак далей.
Мария Мачальская и Иван Мачальский с женой Анной Каллонтай и детьми (1922 год).
Карточка Михаила Мочальского из концлагеря, 1941 год.
Почему много родственников – это классно: «Пили самогон, готовили мясо и представляли, как жили наши предки в ВКЛ»
Вторая причина, по которой Павлу нравится заниматься родословной своей семьи, – это люди.
Недавно через соцсети он нашел потомков двух братьев Ходинских, которые вместе с семьями по своей воле переехали в 1902 году в Сибирь и основали там белорусское поселение Александровка (Омская область).
Всего их тогда было десять человек, а за 117 лет стало 200! Павел отмечает, что они были рады узнать о своих корнях. А одна из его новых родственниц написала, что ее 80-летняя мама плакала, когда ей рассказывали историю семьи.
Семья Ходинских из Александровки, 1932 год.
– Дзеля такога варта займацца, безумоўна, – упэўнена гаворыць Павал і прыводзіць яшчэ адзін прыклад: – Гады два таму я пазнаёміўся з маімі дзесяціюраднымі братамі Іванам і Максімам Хадзінскімі, якія таксама цікавяцца радаводам. Мы да такой ступені супалі ў поглядах, што гэта прывяло да сяброўства, а не фармальнага сваяцтва.
Мы, напрыклад, разам шукалі месцазнаходжанне населенага пункту Ходні (ужо не існуе) каля Вілейкі, адкуль паходзілі нашы продкі. Пасля таго як ён знік, яны пасяліліся ў суседняй вёсцы Новыя Зімодры, дзе мы, дарэчы, арганізавалі сустрэчу-знаёмства з наноў знойдзенымі сваякамі.
Спачатку мы трапілі на могілкі, дзе нашы продкі хавалі сваіх крэўных, і высеклі на іх зарослую дрэвамі частку. На гэтым месцы, дарэчы, адшукалі камяні з падпісанымі пахаваннямі канца 19-га – пачатку 20-га стагоддзяў!
Пасля, увечары, мы з маім дзесяціюрадным братам Іванам, яго бацькам Мікалаем і шасціюраднай сястрой Жэняй трапілі ў лесапарк ля Вілейкі, дзе пілі самагон, гатавалі мяса і ўяўлялі, як жылі нашы продкі ў ВКЛ.
Дарэчы, шасціюрадную сястру Жэню Дубаневіч я знайшоў таксама два гады таму. Яна паходзіць ад таго ж Яна Хадзінскага, які ў 1832 годзе пераехаў ў Новы Двор пад Менск. Я запрасіў яе ў госці, каб пазнаёміцца, і ў выніку сустрэчы мы доўга радаваліся, што ў нас аднолькава закручваюцца валасы, хоць яна і спрабуе іх выпрастаць (усміхаецца).
Таксама я знайшоў двух сваякоў, якія маюць званне падпалкоўнік: Юрый Мікалаевіч жыве ва Украіне, удзельнічае ў АТО, а Алена Іванаўна – ва Уладзівастоку.
Яшчэ ў мяне ёсць сваякі, якія жывуць у Латвіі. Частка сям’і эмігрыравала туды ў 1960 годзе, а праз два пакаленні дзяцей ужо запісваюць як Гунціс Хадзінскіс.
Стефан Ходинский с семьей и Владимир Ходинский.
Дарэчы, мае продкі вельмі часта перасяляліся ў маёнткі, якія прыходзілі ім разам з жонкамі.
Напрыклад, мой прапрапрапрапрапрапрапрапрапрадзед Сымон Грынкевіч жыў у Менскім ваяводстве і меў двух сыноў, адзін з якіх застаўся ў бацькоўскім маёнтку, а другі – Ян, народжаны ў 1675 годзе, – пераехаў у Рэчыцкі павет, ажаніўся там з Настай Драбышэўскай, за якой у пасаг узяў ваколіцу Сапагі.
Ёсць у маім радаводзе і два траюрадных прапрапрапрапрапрапрапрадзеда, якія былі ксяндзамі. Адзін з іх, Ігнацы, сын Аляксандра Грынкевіча, у 1775 годзе быў вікарыям Краснасельскага касцёла і дапамагаў сваім стрыечным братам Стэфану, Юзэфу і Рыгору з дакументамі, якія пацвярджалі іх шляхецтва.
Іншы ксёндз – Марцін, сын Стэфана Грыбоўскага, нарадзіўся да 1670-га. Але, на жаль, пакуль не атрымалася вызначыць месца яго святарскага служэння.
Фотография пока неизвестной девушки (1937-й) и Александра Ходинского (1948-й).
Ёсць у мяне і так званы клуб «10+», куды ўваходзяць сваякі з дзесяццю і больш дзецьмі. Зараз такіх 22 чалавекі, а лідары – Сямён, сын Мацвея Хадзінскага, і Марфа Хадзінская, дачка Фёдара Занковіча, у якіх па 16 дзяцей.
Пошукі буду працягваць і далей і хачу зацікавіць імі як мага больш сваякоў, таму што вялізнай іх колькасці абсалютна нецікава любая інфармацыя па іх радаводзе.
А ваш артыкул я хацеў бы прысвяціць самаму маладому прадстаўніку маёй сям’і – стрыечнаму брату Жэню Мельнічэнку, які нарадзіўся 28 лютага гэтага года.
Владимир и Галина Ходинские.
А вот список родов, из которых состоит генеалогическое древо Павла
Если вы нашли в нем свою фамилию, откликнитесь здесь.
Хадзінскі/Хо(а)динский (герб Цялок), Галіноўскі/Галиновский, Мачальскі/Мочальский, Какашынскі/Какашинский (герб Любіч), Калантай/Каллонтай, Матусевіч/Матусевич, Грынкевіч/Гринкевич (герб Наліўка), Драбышэўскі/Дробышевский (герб Дробыш), Грыбоўскі/Грибовский (герб Прус ІІ), Маліноўскі/Малиновский (герб Побуг), Касьпяровіч/Касперович (герб невядомы), Манкевіч/Манкевич (герб Любіч), Арцюх/Артюх, Бохан/Бохан, Мацяевіч/Матеевич (герб Багорыя), Сіпайла/Сипайло (герб Рудніца), Шабан/Шабан, Шэлюта/Шелюто (герб Кальварыя), Яцэнтовіч/Яцентович, Язерскі/Езерский (герб Рагала).
Перепечатка материалов CityDog.by возможна только с письменного разрешения редакции. Подробности здесь.
Фото: из архива героя публикации.
