Адметныя. Усё, што вы хацелі ведаць пра сетку “Адзенне”, самыя вядомыя крамы сэканд-хэнду ў Мінску

Зараз кнігарні “Логвінаў” магло б не існаваць, калі б у свой час Ігар, дырэктар крамы сэканд-хэнду “Адзенне”, не адмовіўся ад гэтага памяшкання. “У 2009 годзе мы шукалі месца, і нам прапаноўвалі тое, дзе зараз кнігарня. Але для продажу такого тавару, як наш, гэта не лепшае месца. Мы адмовіліся”.

Зараз Ігар са сваімі партнёрамі мае 12 крам сэканд-хэнду “Адзенне”, апошняя адкрылася на месцы, дзе раней знаходзілася крама “Тэхніка ў быце”.

У 90-я крам з адзеннем сэканд-хэнд у Мінску фактычна не было. Рэчы, перададзеныя ў другія рукі з Англіі, можна было знайсці толькі на Жданах ці па знаёмстве ў нейкіх цётачак, якія рабілі імправізаваныя крамы ў сваіх кватэрах.

Гэта праходзіла так: трэба было загадзя дамовіцца пра

сустрэчу і абавязкова папярэдзіць, праз каго ты даведаўся пра гэту “краму”. Потым ты прыходзіў быццам бы ў госці да гэтай жанчыны, яна праводзіла цябе ў іншы пакой: тут ад столі да падлогі размяшчаліся драўляныя паліцы. На паліцах акуратна ляжалі майкі, кофты, сукенкі, блузкі і галоўнае – джынсы.

– Як усё пачалося? З 1996 года ў маіх сяброў, якія жывуць у Гродна, быў бізнес з сэканд-хэндам. І, пакуль я ўпарта прасоўваўся па кар’ернай лесвіцы на дзяржаўнай службе, а потым дырэктарам АЗС намагаўся гандляваць палівам, яны зараблялі грошы. У 2004 годзе я зразумеў, што на адну зарплату на маленькай заправачцы не пражывеш. Якраз у гэты час сябры прапанавалі мне рабіць крамы з сэкандам у Мінску.

Тады вельмі цяжка было прымаць рашэнне. Помню, іду па Ждановічах паміж россыпаў старога адзення і бачу, як стаіць мужык на скрыні з-пад гарэлкі, крычыць: “Любая рэч па тысячы”. Яго твар быў такі абветраны і абпалены сонцам, што стала ніякавата. Падумаў: “Няўжо гэта мая будучыня?” – зараз з усмешкай успамінае ўладальнік адной з самых буйных сетак сэкандаў у Беларусі.

Першыя два сэканды адкрыліся адначасова ў студзені 2005 года на Сярова, 3а і ў маленькім падвальчыку на Маякоўскага, 172 (гэта крамка ўжо закрылася). Якаснае і таннае адзенне прыходзіла з Англіі, але закуплялі яго на мінскіх аптовых складах.

– Тады ніякага сартавання па класах не рабілі – набывалі торбамі, у якіх заўжды было цікава пакорпацца. Тут было і смецце, і кнігі, і бытавыя рэчы, а некаторыя нават знаходзілі грошы ў кішэнях.

Але ў 2006-м пошліны на ўвоз сэканду выраслі амаль у 9 разоў, і несартыраванае адзенне прывозіць з Англіі стала нерэнтабельна. Таму мы пачалі набываць сартыраванае па відах і катэгорыях – за гэтыя “вяршкі” ўжо мела сэнс плаціць.

– А чаму вось так, у адзін час змянілася заканадаўства?

– Дзяржава лічыць, што для лёгкай прамысловасці мы можам быць канкурэнтамі. Хаця я б так не сказаў. У нас свае пакупнікі, у іх свае. Я калісьці скардзіўся, што дзяржава не любіць сэканды, але аднойчы пачуў у адказ: “А каго яна любіць?” З часам я па-іншаму зірнуў на магчымасці для бізнесу ў Беларусі. Правілы ўдасканальваюцца, “адно акно” сапраўды працуе. А ў апошнія гады адкрыць сваю справу стала прасцей. Плаці падаткі ды спі спакойна.

Пасля ўзняцця пошлін мае сябры паехалі ў Еўропу ў пошуках новага адзення, каб можна было набываць ужо наўпрост, без аптовых складоў. Але больш вялікія фабрыкі па пераапрацоўцы знайшліся ў Нідэрландах. Якасць таксама задаволіла: любяць гэтыя нідэрландцы пераапранацца!

– Ігар, а як працуюць гэтыя фабрыкі і наогул сістэма збору адзення за мяжой?

– Людзі за мяжой купляюць адзенне штосезон, таму падзець яго няма куды. І дабрачынныя арганізацыі кладуць людзям пад дзверы скрынку, куды можна пакласці непатрэбныя рэчы, ці ставяць кантэйнеры ў людных месцах.

У прызначаны дзень людзі з гэтых самых арганізацый прыязджаюць і забіраюць адзенне. Пасля дабрачынныя арганізацыі прадаюць адзенне і рэчы на фабрыкі па пераапрацоўцы, якія таксама падтрымліваюцца мясцовай уладай. Пасля продажу арганізацыі пускаюць грошы на сваю дабрачынную дзейнасць. А фабрыкі сартуюць, дэзінфіцыруюць і запакоўваюць рэчы. І, калі я раблю заказ, магу прапанаваць, каб яго зрабілі па крытэрыі, які патрэбен мне: напрыклад, зімовыя рэчы.

На фабрыцы тыя рэчы, што лепш, ідуць на продаж ва Ўсходнюю Еўропу, горшыя – у Афрыку, а зусім брудныя – на пераапрацоўку і стварэнне новых рэчаў.

– А чаму адзенне мае такі незвычайны пах? – пытаемся ў нашага героя.

– А вы яго адчувалі, калі заходзілі ў нашу краму? – недаверліва пытаецца ў нас Ігар.

– Не, але кожная рэч у любым сэкандзе мае такі дзіўны пах. Гэта ж пасля пераапрацоўкі, так?

– Так, але для кожнай краіны свае тэрміны хімічнай дэзінфекцыі. Таму, калі мы заказваем адзенне для Беларусі, яго яшчэ ў Амстэрдаме на фабрыцы апрацоўваюць згодна нормам, якіх патрабуюць беларускія законы.

Але ў нашых крамах такога застойлівага паху быць не павінна, мы ўсталёўваем сучасныя сістэмы вентыляцыі.

Падчас размовы мы выходзім у гандлёвую залу. Сёння людзей няшмат: скідкі 60% – значыць, у краме засталося мала цікавага. Адна з пакупніц хоча прымерыць ярка-малінавае паліто, ёй дапамагаюць асістэнткі-прадавачкі. Паліто не падыходзіць, і прадавачка ласкава прапануе забраць рэч. Карацей, усё як у звычайнай краме адзення.

– Сартаванае адзенне высокай якасці стала штуршком да новага станаўлення сэканду ў Беларусі, – упэўнены Ігар. – Зараз гэта прыемная крама з цікавым інтэр’ерам і ветлівым сэрвісам.

Я запрасіў спецыяліста, які праводзіць трэнінгі з прадаўцамі: тэхніка продажу, сэрвіс, стандарты і гэтак далей. А сумоўе з кожным новым прадаўцом я стараюся праводзіць сам.

– Які ў вас крытэрый адбору персанала?

– Я чамусьці веру, што гэтыя ўсмешкі, тое, як сустракаюць пакупнікоў, як развітваюцца, мае сэнс, каб да нас вярталіся. Цяжка вызначыць, які адсотак на гэта ўплывае, але сэрвіс пры такой канкурэнцыі – гэта важна. Ды і ўвогуле прыемна бачыць такія крамы.

Калі казаць пра сумоўе, то, па-першае, я гляджу, ці “мой” гэта прадавец. Бо трэба, каб была добразычлівая атмасфера ў калектыве. А па-другое, важна паглядзець у вочы, каб быў асэнсаваны погляд, і трошкі паразмаўляць. У выніку атрымліваецца, што ўвесь калектыў у нас малады.

– А беларуская мова?

– Тут я не прымушаю, толькі па жаданні – гэта што тычыцца прадаўцоў. А вось назва крамы, цэтлікі і шыльды – выключна на роднай мове.

А кожнаму супрацоўніку я выдаў слоўнічак, каб ведалі назвы рэчаў, калі да іх будуць звяртацца на мове пакупнікі.

Што тычыцца асабіста мяне, то стаўленне да беларускай мовы – вынік майго выхавання і, прабачце, жаданне быць адметным.

– Здаецца, шмат у каго з пакупнікоў хоць раз былі думкі, што першыя і самыя лепшыя рэчы дзеляцца між прадаўцамі. Гэта так?

– Не, бо ў нас з гэтым усё вельмі жорстка. У месяц кожны прадавец можа набыць сабе толькі дзве рэчы ў першы дзень прывозу. А вось калі распродаж, то калі ласка – могуць набываць колькі трэба. Цалкам не забараняю, бо ім таксама крыўдна будзе, але галоўнае – гэта пакупнікі.

Лепшая рэклама для нас – тыя “вяршкі”, якія ў першы дзень прывозу могуць знайсці ў сэкандзе людзі. Пакуль пакупнікі не зайшлі ў краму, ніхто з прадаўцоў не можа сабе нешта набыць.

З часам кожны з прадаўцоў “наядаецца” гэтым адзеннем і ўжо не цікавіцца. Таму гэта больш легенды, маўляў, “прадаўцы ўсё перабралі”.

– А колькі разоў на месяц адбываецца прывоз і пра якую колькасць адзення ідзе размова?

– У бліжэйшыя дні ў краме на Кальварыйскай адбудзецца прывоз колькасцю амаль што ў дзве тоны. За раз столькі вывесіць немагчыма, таму першыя два дні ідзе давес новых рэчаў. Праз тыдзень – яшчэ адно паступленне, калі давешваецца яшчэ траціна. А з трэцяга тыдня пачынаецца распродаж ужо да канца месяца. Такім чынам, у нас трохтыднёвы цыкл.

– Ці змяніліся пакупнікі і іх пажаданні за апошнія 10 гадоў?

– Аналітыку мы не вядзём, але бачна, што мінчукі за апошнія гады сталі больш беражліва ставіцца да зберажэння прыродных рэсураў. І нашы пакупнікі памаладзелі, бо кожная рэч у сэкандзе яшчэ і індывідуальная.

Але зараз змяняецца і стаўленне людей, іх патрабаванні да рэчаў. Раней можна было збываць прасцейшы тавар: людзі былі больш “галодныя” да адзення. Нават ламалі дзверы, і нам даводзілася абмяжоўваць уваход у гандлёвыя залы, каб чаго не здарылася з пакупнікамі. А зараз усе хочуць нешта якаснае, моднае і індывідуальнае. Таму я не баюся купляць самыя дарагія катэгорыі адзення. Ведаю, што за гэтым да нас і прыходзяць у першыя два дні пасля прывозу.

Што праўда, у першыя гады бізнесу попыт быў большы і гандляваць можна было танней. Зараз 1/3 кошту кожнай рэчы – гэта ўвазная пошліна і падатак на даданую вартасць. І гэта не кажучы пра падаткі з абароту і інш. Да 2010 года бізнес ішоў лепш, чым зараз: сусветныя крызісы адбіліся на нашым гандлі. Існуе меркаванне, что падчас крызісаў сэканды сябе лепш адчуваюць, але, на жаль, гэта не так. Любому гандлю патрэбны заможныя пакупнікі.

 – Адзін з вашых слоганаў гучыць так: “Мы робім лепшае даступным”. Вы так самі лічыце?

– Нашы кошты максімальна набліжаны да рэальных, таму што гэта не проста адзенне, пашытае Кітаем для Расіі, а еўрапейскія брэнды. Тут вы можаце знайсці дарагі брэнд па танным кошце. Калі мы ставім кошт, то глядзім толькі на якасць і на стан, таму людзям, якія хочуць знайсці нешта цікавае, тут раздолле.

У асобных крамах, якія гандлююць адзеннем “сток”, вы ўбачыце новую калекцыю толькі праз год пасля яе выпуску ці наогул маеце магчымасць атрымаць яшчэ і бракаваную рэч. У сэкандзе ёсць магчымасць знайсці original і вельмі хутка: ад збору рэчаў да паступлення ў нашу краму праходзіць толькі месяц.

Развітваючыся з Ігарам, мы запыталіся, ці набывае ён сам сабе адзенне ў сэкандзе. На гэта ўладальнік адказаў з гонарам: “Так. Заўсёды прашу сваіх дзяўчат дапамагчы мне ў пошуках памеру”. Нават сёння на ўладальніку нагавіцы і цішотка з сэканду “Адзенне”.